afb.
Wilhelminaplein nabij de Vughterstraatafmetingen: hoogte ca 150 cmmateriaal: metaal, zwart gespoten en deels verguld datering: 1935 Deze monumentale zonnewijzer werd in 1935 aan de gemeente 's-Hertogenbosch geschonken door Oud-Bosschenaren, als een gedenkteken van het 750-jarig stadsjubileum. De zonnewijzer werd in het Wilhelminapark geplaatst (sind 1970 getransformeerd in het Wilhelminaplein). | 43 |
Vijftig jaar geleden, in 1935, vierde Den Bosch uitbundig het feit dat de stad zevenhonderd en vijftig jaar geleden tevoren stadsrechten had gekregen. De feesten vonden hoofdzakelijk plaats in de maanden juli en augustus. Onder andere was er op de Hekellaan, Nachtegaalslaan en in de Casinotuin een middeleeuwse versie van de stad te zien onder de naam Oud 's-Hertogenbosch. Talloze Bosschenaren, maar ook veel belangstellenden van buiten de stadsgrenzen brachten een bezoek aan de jubilerende Hertogstad. In 1935 is er ook een reünie gehouden van oud-Bosschenaren. Zoals het in het officiële verslag van de stadsfeesten te lezen staat: „Oud-Bosschenaren, die zich naar elders verplaatst hebben, voelden hun „poortersbloed” weer bruisen en zochten hun geliefde „veste” weer op.” Zij kwamen niet alleen de feestende stad in ogenschouw nemen, zij brachten ook een geschenk mee. Bij monde van oud-Bosschenaar en toenmalig minister van Waterstaat, jhr. ir. Van Lidt de Jeude, kwamen zij naast hun gelukwensen ook een monumentale zonnewijzer aanbieden. Dit geschenk werd in dank aanvaard.
Den Bosch kende al eerder een zonnewijzer. Deze was bevestigd tegen de voorgevel van het middeleeuwse stadhuis. Toen de voorgevel hiervan afgebroken werd, verdween ook de zonnewijzer. Een modern uurwerk kwam er voor in de plaats.
Toch kent het Bossche stadhuis nog zoiets als een zonnewijzer: de middagstrip. Deze bevindt zich in de Oranjegalerij. De middagstrip bestaat uit een koperen strip over de grond en een gaatje in het venster, te midden van gebrandschilderde ruitjes. Iedereen verkeerde in de veronderstelling dat deze middagstrip niet meer zou functioneren, omdat er achter het stadhuis een hoog warenhuis gebouwd was en ook omdat men inmiddels van de zonnetijd was afgestapt. Toch deelt M.J. Hagen van de Zonnewijzerskring in zijn verenigingsblad met dezelfde naam mee dat hij op 13 april 1984, op de tijd van de „ware middag” (13 uur 39 minuten en 17 seconden) persoonlijk gezien heeft dat de door de vensters vallende lichtvlek op de middagstrip viel.
Terug naar de zonnewijzer uit 1935. Deze kreeg een plaatsje op de rotonde in het Wilhelminapark, gelegen aan het einde van de Vughterstraat. Dit Wilhelminapark heeft in de Tweede Wereldoorlog nog een tijdje Jheroen Boschpark geheten. Omdat het momenteel echt niet meer op een park lijkt, is de naam in 1970 officieel deer de gemeenteraad veranderd in Wilhelminaplein. Maar Bosschenaren spreken over dit plein als het „Heetmanplein”, naar de ontwerper van de verkeersstroken en stoplichten in dit voormalige park.
Wist U trouwens dat er aan het eind van de Vughterstraat, vlak bij het Wilhelminapark, een café is geweest, dat De Zonnewijzer heette. Men had er tevens een rijwielstalling en „burgerlogies”. W.J. van Ooijen, de eigenaar, was dus ook logementhouder.
De zonnewijzer was niet het enige geschenk dat in de vorm van een monumentje werd aangeboden. De bewoners van de Stationsweg schonken een bakstenen monumentje met enige natuurstenen draken. Dit monumentje verdween tijdens de Tweede Wereldoorlog. De zonnewijzer staat er nog steeds, niet meer centraal op de rotonde, maar wel te midden van het voortrazende verkeer. En de verkeersdeelnemers zullen wel geen tijd hebben om de juiste tijd op de zonnewijzer af te lezen.
|
1985 |
Henny MolhuysenOe gotte kčk daor : ZonnewijzerBrabants Dagblad donderdag 3 januari 1985 (foto) |
|
2005 |
Marjan VonkJan Venrooy, edelsmid.KringNieuws 4 (2005) 3 |